Eendocumentaire van Manu Riche over 50 jaarhavenbeleid en discussie over polderdorpDoel | zaterdag 9 april: publiekspremière en debat in Antwerpen - zondag 10 april: uitzending op Canvas en canvas.be
Eendocumentaire van Manu Riche over 50 jaarhavenbeleid en discussie over polderdorpDoel | zaterdag 9 april: publiekspremière en debat in Antwerpen - zondag 10 april: uitzending op Canvas en canvas.be
Doelmoetweg want de haven breidtuit', zoluiddehet in 1965. Een halve eeuw later staatDoelernogaltijd. Een'gehavend' spookdorpna 50 jaaromstredenhavenbeleid op de linker Scheldeoever. Met dokken die moeizaamgevuldgeraken, en waarvanhetjongstedwars door Doelzalgaan: de doodsteek.
Hoe is hetzoverkunnenkomen? En hoeftditnogwel? Want hetprobleem van Doel is hetprobleem van Antwerpen. Wat is de meerwaarde van nogeenmegadok met nogmeer containers op de Antwerpse ring die al vol zit? Kanhetnietanders? DaarovergaatOratoriumzonderDoel, eendocumentairelangspeelfilm van Manu Riche.
Uitzending op zondag 10 aprilom 22.35 u. op Canvas en canvas.be.
Publiekspremière en debat
Op zaterdag 9 aprilom 15.00 u presenteren Canvas en Toneelhuis in de Bourla in Antwerpen de publiekspremière van OratoriumzonderDoel.
Na de film volgteendebat met eenaantalhoofdrolspelers:
- Eddy Bruyninckx (GemeentelijkHavenbedrijfAntwerpen)
- Manu Claeys (stRatengeneraal)
- Jan Creve (Doel 2020)
- Stephan Van Fraechem (Alfaport)
Hetdebatwordtgemodereerd door VRT-journalist Marc Van de Looverbosch
Tickets: 5 euro
Inschrijvenvoordeze film- en debatnamiddagkan via www.toneelhuis.be.
In naam van de vooruitgang
In 1965 wil de Antwerpse haven de Scheldeoversteken. Het is economischhoogtij, de rechterScheldeoever is bijnavolgebouwd en er is noodaannieuweruimtevoorsluizen, dokken en industrie. Antwerpenclaimt 15.000 hectare Wase polder voorhavenuitbreiding, die werkmoetgevenaanduizendenmensen. Heledorpen en honderdeninwonersmoetenweg, in naam van de vooruitgang.
Met zijn 1300 inwoners was Doeleenparelaan de Schelde. Eenuniekeleefgemeenschap van boeren, handelaars en vissers in eendorpdat 400 jaargeleden door Nederlanders was aangelegdvolgenseendambordpatroon, de ‘grid’ die je aantreft in Amerikaansestedenmaarnergens in Vlaanderentevinden is. Antwerpenaarskomener‘s zondagsgraagwandelen op de dijk, krabbenvangen en zwemmen in de Schelde. De bekendekunstschilderPieter-Paul Rubens laatereenlandhuisoptrekken, erstaateenpittoreskemolen en talrijke restaurants, waardagjesmensen paling komenproeven.
VandaagblijftDoeldrukbezocht, maarom heel andereredenen. Tot uit Oekraïnekomenramptoeristen, urban explorers, modefotografen en klandestieneseksfilmersafgezaktnaarhetspookdorp. Eenruïnewaarbijnaallehuizenleegstaan, eenvrijzonewaarstraatracers, vandalen en inbrekers‘s nachtshuishouden. Vandaaglevenernog 30 mensen, voorhoelangnog?
SymbooldorpDoel
Doelstaatsymboolvoorwat 50 jaarlangmisliep met hetVlaamse of beterhetAntwerpsehavenbeleid. Wat in 1966 eeneconomischsuccesverhaalmoestworden, loopt vast na de oliecrisis van 1973. Maar de plannenzijngoedgekeurd en dusworden de werkenuitgevoerd. Honderdenmensenwordenonteigend, baggerboten graven dokken en spuitenduizenden hectare vruchtbare polder ondereenmetersdikkelaagzand.
Maar de industrieblijftweg, zewijktuitnaargoedkoperelanden en dusblijven de zandvlaktesbraakliggen, jarenlangeenreusachtigespeeltuinvoorkonijnen. In hetDoeldok, datmiljoenenkostte, ligtslechtséénroestigschip, in beslaggenomenaan de ketting. Haven en overheidkerenhunkar in 1981: danlandtstaatssecretaris Mark Eyskens met eenhelikopter op de dijk en eenblijdeboodschap. Doel mag blijven, erwordenzelfsnieuwewoningengebouwd.
Datblijftzo tot middenjaren’90. Met de toename van hetcontainertransportwordenplannengemaaktvooreengetijdedokdatvlaknaastDoelkomtteliggen. En dusmoetDoelweerweg. De bewonerstekenenverzetaan, de Raad van State geeft hen gelijk. OokEuropageeft de Doelenaarsgelijk: de natuur die verlorengaat, dientgecompenseerd. De werkenwordenmaandenlangstilgelegd, watfortuinenkost, tot de Vlaamseregeringhet plan van aanlegdoordrukt met eennooddecreet.
Tussen containers en natuurcompensaties
In 2005 opentKoning Albert plechtighetDeurganckdok. Maardatlooptnietvol, slechts de helft van de kademurenwordtgebruikt. Tochkomenerplannenvooreennoggrotercontainerdok, datdwars door Doelmoetkomenteliggen: hetSaeftinghedok. In afwachtingstarten de natuurcompensaties: de vruchtbarepolderkleiwordtafgeschraapt en vervangen door zand en riet, waarbedreigdevogelsoortenkunnennestelen. Datmaakt de boeren boos: datzijmoetenwijkenvoor de haven, tot daar toe, maarvooreenplasfuten en kluten?
In 2015 besluit de grootstecontaineroperator van de Antwerpse haven naar de linkeroeverteverhuizen. De faciliteiten op de rechteroevervolstaannietmeer, er is noodaanmeer en vooralsnellereopslag. Met de verwachtetoename van de containertrafiek zit hetDeurganckdokvoltegeneinde 2021, de werkenvoorhetSaeftinghedokbeginnen best in 2017, rekenthetAntwerpshavenbedrijfvoor. Maar de Raad van State keurthet plan van aanlegaf. Doel is de facto weerwoongebied.
Hoe hetverdermoet, weetniemand. Welwordt de meerwaarde van duizenden extra containers in vraaggesteld. Nietalleenom die aftevoeren via de overbezetteAntwerpse ring, maarookwatbetreftduurzametewerkstelling. En dan is erondoorzichtigebesluitvorming, hetzogenaamde‘beslistebeleid’datdecennialangvoormiseriezorgde. Doel en de Oosterweelverbindingzijntweedinosaurussen van de Vlaamseachterkamerpolitiek. Willen we die nogwel, en kanhetnietanders?
Met getuigenissen van ondermeer Ferdinand De Bondt (eresenatorCVP en mede-oprichteractiegroepDoel 2020), Guido Van Mieghem (polderboer), Jan Pellens (voormalig CEO Hessenatie), Chris Destoop (schrijver, journalist, polderboer), Jan Creve (woordvoerder en mede-oprichteractiegroepDoel 2020), Fernand Huts (CEO KatoenNatie), Maurizio Aponte (CEO containerrederijMSC), Eddy Bruyninckx (CEO HavenbedrijfAntwerpen), Ir. Edmond Reyn, Ir. Herbert Smitz, e.v.a.
Scenario & regie: Manu Riche
Muziek: Walter Hus
Camera: RenaatLambeets
Research & interviewvoorbereiding: Philippe Van Meerbeeck
Line producer: Geneviève De Bauw en Nathalie Jacobs
Post-producer: Els Voorspoels
Eenproductie van Riche, Riche & Riche in coproductie met Canvas en met de steun van de Belgische Tax Shelter voorFilmfinanciering.
